اقتصاد رفتاری

اما سیمرغ بهترین تحلیل از وضعیت امروز بازار سهام هم می‌رسه به دکتر مشاری عزیز: https://t.me/tahlilak/1037

حسیر هم نیازمند تصاحب شدن مالکیت توسط جوانان پرشور و تحول در مدیریتش به نظر می‌رسد😉 کل ارزش بازار: ۱۴۰۰ میلیارد تومان.

⭕️◻️راه به هم زدن تعادل سطح پایین در بازار سهام ایران ✍ دکتر مصطفی نصراصفهانی در مالی رفتاری بر خلاف فرضیه بازارهای کارای کلاسیک، قیمت‌ها برابر با ارزش ذاتی دارایی نیستند. بلکه ممکن است قیمت برای مدت‌ها پایین‌تر یا بالاتر از عددی باشد که ما ارزش آن دارایی می‌دانیم. ▫️به دلایل متعددی، قیمت سهام در بازار سهام ایران پایین‌تر از آنچه ارزش ذاتی نامیده می‌شود نوسان می‌کند. ▫️یکی از دلایل این است که بر خلاف همه دنیا، پاداش مدیران ناشران وابسته به ارزش بازار شرکت‌ها نیست. ⭕️حالا برای کسب سود از بازار باید چه کار کرد؟ پاسخ به اینکه چه کار باید بکنیم وابسته به این است که اساساً توانایی چه کاری را داریم؟ خیلی چیزها از کنترل ما خارج هستند. اما در مقیاس‌های کوچکتر شاید بتوان کارهایی کرد. ▫️رشد قیمت سهام نیازمند این است که در بازه زمانی مشخصی فروشنده‌ها کمتر از خریداران باشند. تصمیم به خرید یا فروش برای اشخاص مستقل به حدسی که از روند آتی قیمت می‌زنند دارد. سهامداران عمده یا حقوقی های سهم اما ممکن است انگیزه‌های دیگری داشته باشند و به طرزی ظالمانه و تعمدی با همکاری بازارگردانها قیمت سهام را سرکوب کنند. ▫️اینکه قیمت سهام پایین‌تر از ارزش ذاتی نوسان می‌کند خروجی چنین بازی پیچیده‌ای با چندین نوع بازیگر(agent) است. صحبت‌ در فضای مجازی و عجز و لابه و... هم کمکی به روند سهم کرد. شاید این پدیده را بشود از جنس همان «تله اجتماعی» دانست که قبلاً در موردش نوشته بودیم. ▫️یکی از تکنیک‌هایی که می‌شود با کمک آن رفتار agentهای مختلف فعال روی یک سهم را تغییر داد، ایجاد ترس از دست دادن صندلی مدیریتی در سهامداران عمده است. هر چه ارزش بازار یک شرکت بزرگتر باشد، تصاحب سیت مدیریتی نیازمند حجم بالاتری از منابع بود. ▫️شرکت‌های سبدگردان و صندوق هایی که منابع کمتر از ۵ هزار میلیارد تومان در اختیار دارند می‌توانند بطور «هدفمند و هماهنگ» اقدام به خرید سهام شرکت‌های کوچک کنند و صندلی‌های مدیریتی شرکت‌ها را تصاحب کنند. در چنین شرایطی سهامداران پیشین برگه‌های سهم خودشان را برای سرکوب قیمت به فروش رساند. ▫️اگر شرکتی که انتخاب می‌شود، واقعا ارزنده باشد قیمت خودبخود رشد کرد. حتی اگر قیمت رشد هم نکند می‌توان با تصاحب آن، پتانسیل آن را با بکارگیری مدیریتی علمی‌تر به فعل تبدیل کرد و در بدترین حالت می‌شود زمین‌های مازاد آن را طی فرآیندی کاملا شفاف و قانونی «مولدسازی»(😉) کرد و سود شناسایی کرد. شناسایی سود خودبخود منجر به افزایش قیمت سهم شد و منابع حاصله را می‌توان در خود شرکت سرمایه‌گذاری کرد. در ناامیدانه ترین حالت، گزینه فروش املاک و توزیع سود حاصله منجر به سود هنگفت شد. ▫️رشد ۵ برابری قیمت سهام حفارس (که در همین کانال هم معرفی کردیم) از همین روش اتفاق افتاد. ▫️دو هفته پیش(۷ بهمن) «خمهر» را معرفی کردیم. آنچه که از صورت‌ها و گزارش‌های رسمی و حسابرسی شده شرکت برمی‌آید این است که این شرکت بیش از ۱۴۳هزار متر مربع زمین فقط در جاده مخصوص کرج (پایین دریاچه چیتگر) دارد. قیمت زمین در آن منطقه، بسته به میزان نزدیکی به جاده و...، بین ۳۰ میلیون تا ۷۲ میلیون است. یک ضرب ساده می‌خواهد تا متوجه شویم که ارزش فقط زمین‌های شرکت مهرکام پارس در جاده مخصوص چند برابر ارزش بازار امروز شرکت است. بگذریم از ساختمان‌ها، زمین‌ها در سایر شهرها، سودآوری شرکت(که اگر سواستفاده مافیای خودرو نباشد چندین برابر شد)، برند و... . ▫️اینکه قیمت سهام شرکت‌ها در بازار سهام ایران پایین است از زاویه‌ای یک فرصت بی‌نظیر است برای آنان که می‌بینند... ✔️ کانال اقتصاد رفتاری: @BehavioralEconomicsAndFinance

ورازی ۱۲۹ امروز ۹بهمن ۱۴۰۲

فرابورس ۸۰۰ امروز ۹بهمن۱۴۰۲

این قیمت‌ها را در همین‌جا یادداشت می‌کنیم: خمهر: ۳۱۸ حآفرین: ۲۴۵ حسیر: ۱۱۵۰ گشان: ۲۴۱۰ امروز ۷بهمن ۱۴۰۲

⭕️◻️در رابطه با نظرسنجی فوق: یکی از دردسرهای تحلیل سهم برای دیگران، سوءتفاهم‌هایی هست که ممکن است اتفاق بیفتد. ▫️مثلا اینکه افق زمانی تا کی هست، اینکه چند درصد پرتفو بهتر است به آن اختصاص پیدا کند و هزاران مورد دیگر. ▫️به عنوان مثال، زمانی که حفارس در این کانال مورد تحلیل واقع شد قیمت آن بیش از ۵۰۰ تومان بود. بسیاری افراد همان موقع خریداری کردند ولی بعد از آن کاهشی بیش از ۲۰ درصدی تجربه کرد و بعضی‌ها با زیان از آن خارج شدند. اما چند ماه بعد قیمت به بالای ۲۰۰۰ تومان رسید. ترسی که ریزش بیش از ۲۰ درصدی ایجاد کرده بود هر کسی را تحریک به فروش می‌کرد. و احساس بدی که دیدن رشد قیمت بعد از فروش ایجاد می‌کند یکی از بدترین احساسات است!

⭕️◻️از بورس و بازارهای مالی؛ تحلیل و معرفی سهم ✍دکتر مصطفی نصراصفهانی چنانچه در اسفندماه سال ۱۴۰۰، ثپردیس ۳۰۰ تومانی را تحلیل کردیم و گفتیم حداقل ۲۰۰۰ تومان می‌ارزد و بعد از آن تا ۲۵۰۰ تومان هم طی کمتر از دو سال رسید(بیش از ۸ برابر)، و چنانچه وقتی حفارس روی قیمت حدود ۴۰۰ تومان بود، گفتیم فقط ارزش زمین‌های اسلام‌شهر آن بیش از چند هزار تومان برای هر سهم می‌ارزد (اینجا) و چند ماه بعد بیش از ۵ برابر شد، و دحاوی که در کمتر از یکسال ۵ برابر شد و ...الان هم می‌خواهم دو گزینه میان مدت دیگر را معرفی کنم. اما پیش از آن می‌خواهم یادآور شوم که همان زمان هزاران نقد بچه‌گانه به تحلیلها وارد می‌کردند. از جمله اینکه می‌گفتند زمین‌های حفارس وقفی هستند. در پاسخ می‌گفتم اگر اینطور باشد نصف زمین‌های ولنجک هم وقفی هستند و الان نباید با این قیمت‌های نجومی معامله شوند. ▫️اخیرا دوستانی(که از تحلیل‌گران خوب بازار هم هستند) به گروه ساختمان و بخصوص ثفارس گیر داده‌اند که حبابی است. واقعیت این است که یکی از مشکلات بازار سهام ما همین نگاه‌های بدبینانه هست. به محض اینکه یک شرکتی به ارزش ذاتی ای که آنها محاسبه کرده‌اند نزدیک می‌شود شروع می‌کنند به فریاد واحبابا سردادن! نتیجه این می‌شود که به جز بازه‌هایی کوتاه و استثنایی، سهم‌ها با فاصله فاحشی زیر ارزش بنیادی خود قیمت‌گذاری می‌شوند! دوستان عزیز، حتی اگر فکر می‌کنید همه آن‌ها که دارند سهم را به قیمت بالا می‌خرند اشتباه تحلیل کرده‌اند، لطفاً اجازه بدهید بازار خودش تصمیم بگیرد. اجازه بدهید تعدادی شرکت هم بالای NAV (ای که شما به درست یا غلط حساب کرده‌اید) معامله شوند. و نقد اساسی‌تر آنکه حتی به فرض اگر ثفارس هم حبابی باشد چرا کل گروه را زیر سوال می برید؟ عمده گروه ساختمان هنوز هم با ارزش واقعی فاصله بسیار دارند. ▫️برگردم سراغ موضوع جذاب برای مخاطب یعنی تحلیل سهم ارزنده. دو سهمی که ابتدای مطلب گفتم یکی خمهر(قیمت فعلی حدود ۳۵۰تومان) و دیگری حآفرین(قیمت فعلی حدود۲۶۰تومان) است. اگرچه بازار پر است از فرصت‌های ناب، اما فعلا در این مجال توجه شما را به این دو سهم جلب می‌کنم. ▫️خمهر که تولیدکننده قطعات خودرو هست زمین‌های متعددی در جاده مخصوص کرج دارد که ارزش روز همین زمین‌ها بدون در نظر گرفتن سایر دارایی‌ها و سودسازی و... بیش از ۶ برابر ارزش بازار فعلی شرکت است. وقتی که شرکتی زیان ساز نباشد براحتی میتوان ارزش زمین‌ها را مستقیماً در برآورد ارزش شرکت(جریان‌های نقدی آتی) لحاظ کرد. ▫️اما حآفرین (ریل پرداز نو آفرین) را هم وارد جزئیات تحلیل نمی‌شوم که بخواهم روی آن درگیر بحث و چالش بشوم. اما یک شهود کلی در این رابطه برای اثبات ارزنده بودن آن در قیمت فعلی کفایت می‌کند: اینکه ۲۲ شهریورماه سال ۱۴۰۰، یعنی بیش از دو سال پیش، ارزشگذاری حرفه‌ای برای عرضه اولیه آن، منجر به کشف قیمت ۳۳۳ تومانی شد‌. طبعا انتظار داریم دو سال تورم بالا هم در برآورد قیمت ارزنده فعلی در نظر گرفته شود.‌ اگر تورم را بصورت دست پایین سالی ۴۰درصد در نظر بگیریم، ۳۳۳ تومان شهریور ۱۴۰۰ معادل ۶۵۳ تومان امروز می‌شود. برای آنکه قیمت سهم به ۶۵۳ تومان برسد باید بیش از ۲.۵ برابر بشود. مطابق کلیشه، و برابر فرار از شکایت بروکراتهای دولتی در سازمان بورس باید تاکید شود که آنچه مرقوم شد هرگز توصیه به خرید و فروش نبوده و مسیولیت رفتار شما در بازارهای مالی به عهده خودتان است🙄 ✔️کانال اقتصاد رفتاری: @BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ وضع خراب بورس به مثابه آینه اقتصاد و نقش دلارزداها جالب است که جبراییلی و یاران ژن خوبش، در مورد بنزین متوجه لزوم افزایش قیمت هستند، اما در مورد برق و خودرو و سیمان و محصولات پتروشیمی خودشان را به ندیدن می‌زنند. ایشان نه تنها دانش اقتصادی ندارند، بلکه بشدت هم تحت تحت تاثیر خطاهای شناختی مختلف(مثلا سوگیری غفلت از هزینه فرصت) هستند. ▫️شرکت‌های بورسی(که بخش بزرگی از اقتصاد ایران را شامل می‌شود) بین یک پنجم تا یک بیستم ارزش جایگزینی در حال معامله شدن هستند. این پایین ماندن ارزش شرکت‌ها ریشه در دو علت عمده دارد: ۱- تحریم ۲- قیمت‌گذاری دستوری(و سایر مداخلات کارمندان دولت). ▫️مثلا فقط یک قلم طلب بانک ملت از شرکت نفت بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار می‌شود. همین یک قلم دارایی را که حساب کنیم حدود ۱۰۰۰همت می‌شود. ارزش بازار فعلی کل بانک ملت الان ۱۵۷همت هست! یعنی اگر فقط همین یک قلم دارایی را بخواهیم لحاظ کنیم، قیمت سهام آن باید ۶برابر بشود! ▫️▫️▫️وضعیت اکثر شرکت‌های بورسی همین‌طور است. ▫️بحثی که در اوج ۹۹ مورد اختلاف نظر بین تحلیلگران بازار سهام بود این بود که «ارزش جایگزینی بالا» مترادف با «ارزندگی بالا» نیست. یعنی دوستان معتقد به حباب، می‌گفتند اگرچه ارزش جایگزینی شرکت‌ها بالاست، اما چون شرکت‌ها توانایی سودسازی بالا ندارند بیش از این نمی‌ارزند. ▫️▫️اما اینکه ارزش بازار شرکت از ارزش جایگزینی کمتر باشد یک نشانگر از وضعیت وخیم اقتصاد در حالت کلی است: اینکه سرمایه‌گذاری جدید در صنایع این کشور توجیه اقتصادی ندارد! ▫️در یک اقتصاد سالم ارزش بازار عمده شرکت‌ها از ارزش جایگزینی بیشتر است. یعنی اگر اقتصاد ما سالم بود شاخص کل بورس باید بالای ۱۰ میلیون واحد می‌بود. ▫️طبیعی است که وقتی کشوری تحریم می‌شود یعنی شرکت‌های داخل آن کشور بازارهای صادراتیشان را از دست می‌دهند، یا برای بروز رسانی خطوط تولید باید هزینه بیشتری بدهند و در کل هزینه‌های مبادله آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. نتیجه اینکه ممکن است یک گزینه سرمایه‌گذاری که قبل از تحریم توجیه اقتصادی داشته است دیگر توجیه نداشته باشد. ▫️ اما درصد بالایی از مشکل شرکت‌ها در ایران ریشه در «خودتحریمی» دارد. مثلا تغییر ناگهانی سیاست‌ها، قیمت‌گذاری دستوری و ... . تصور کنید که مثلا طبق قانون بهبود محیط کسب و کار، افزایش نرخ خوراک باید چندماه زودتر اطلاع داده شود، اما کسانی که معلوم نیست از کدام سرویس جاسوسی خارجی دستور می‌گیرند تعمدا عکس آن رفتار می‌کنند و ذره‌ای دلسوزی نه برای صنایع، نه برای حرمت قانون، نه برای اعتماد مردم به حکومت، نه برای احساس امنیت سرمایه‌گذار و... به خرج نمی‌دهند. این راه به نابودی اقتصاد ختم می‌شود! والله چنین کسانی نباید بر امور مردم مسلط باشند. والله اینها بدتر از قوم مغول هستند. ▫️ نمونه دیگرش رفتاری است که امروز منجر به تعلیق شرکت پرسابقه و خوشنام داروسازی الحاوی شد. چقدر می‌خواهید به این کشور فوق ثروتمند ضربه بزنید؟! ▫️نمونه دیگرش، قیمت‌گذاری دستوری برق است که باعث شده شرکتهای نیروگاهی، ارزش بازاری معادل یک پنجم(یا حتی کمتر) از ارزش جایگزینی داشته باشند.(اینجا) ▫️نمونه دیگرش، قیمت‌گذاری دستوری محصولات فولادی و سیمانی و پتروشیمی است که سود سرمایه‌گذار را در حلقوم رانت داران و دلالان می‌ریزند. ▫️مردم ایران چه گناهی کرده‌اند که باید چنین حکمرانانی بر گرده ایشان سوار شوند؟! ✔️کانال اقتصاد رفتاری: @BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️یاسر جبرائیلی؛ دون کیشوت قرن 21! داستان دون کیشوت را احتمالا خوانده و یا انیمیشن آن را دیده‌اید. در جایی از آن، دون کیشوت به جنگ آسیاب‌های بادی می‌رود. «دن کیشوت تحت تاثیر کتاب‌های تخیلی و تخیلات ذهنی خودش، تصمیم می‌گیرد زره بپوشد، کلاه‌خود بر سر بگذارد، شمشیر به دست بگیرد و سوار بر اسب ناتوان‌تر از خودش عدالت را در دنیا برقرار کند و از مظلومان در برابر حاکمان ظالم و ستمگر دفاع کند.» حکایت متوهمانی که صحبت از دلارزدایی از اقتصاد می‌کنند و با هزاران تأسف در بیت رهبری هم تأثیرگذار هستند دقیقا حکایت دون کیشوت است. از همان روزهای تبلیغات انتخاباتی سال 1400 هم آثار این جریان نامیمون در پشت صحنه آقای رئیسی قابل مشاهده بود، اما نمی‌دانستم چه کسانی هستند. بنده در همان ساعتی که در مناظرات انتخاباتی صحبت از دلارزدایی از سفره مردم شد مطلبی در مورد عدم امکان‌پذیری آن نوشتم(اینجا). حالا بعد از دو سال تازه بحث آن داغ شده است و عفونت سرباز کرده! باور نمی‌کنم اینهمه کج‌فهمی غیرعمد باشد... @BehavioralEconomicsAndFinance