تحلیل اقتصاد رفتاری درباره سهام دحاوی در تاریخ ۱۴۰۲/۵/۲۴

⭕️◻️ وضع خراب بورس به مثابه آینه اقتصاد و نقش دلارزداها جالب است که جبراییلی و یاران ژن خوبش، در مورد بنزین متوجه لزوم افزایش قیمت هستند، اما در مورد برق و خودرو و سیمان و محصولات پتروشیمی خودشان را به ندیدن می‌زنند. ایشان نه تنها دانش اقتصادی ندارند، بلکه بشدت هم تحت تحت تاثیر خطاهای شناختی مختلف(مثلا سوگیری غفلت از هزینه فرصت) هستند. ▫️شرکت‌های بورسی(که بخش بزرگی از اقتصاد ایران را شامل می‌شود) بین یک پنجم تا یک بیستم ارزش جایگزینی در حال معامله شدن هستند. این پایین ماندن ارزش شرکت‌ها ریشه در دو علت عمده دارد: ۱- تحریم ۲- قیمت‌گذاری دستوری(و سایر مداخلات کارمندان دولت). ▫️مثلا فقط یک قلم طلب بانک ملت از شرکت نفت بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار می‌شود. همین یک قلم دارایی را که حساب کنیم حدود ۱۰۰۰همت می‌شود. ارزش بازار فعلی کل بانک ملت الان ۱۵۷همت هست! یعنی اگر فقط همین یک قلم دارایی را بخواهیم لحاظ کنیم، قیمت سهام آن باید ۶برابر بشود! ▫️▫️▫️وضعیت اکثر شرکت‌های بورسی همین‌طور است. ▫️بحثی که در اوج ۹۹ مورد اختلاف نظر بین تحلیلگران بازار سهام بود این بود که «ارزش جایگزینی بالا» مترادف با «ارزندگی بالا» نیست. یعنی دوستان معتقد به حباب، می‌گفتند اگرچه ارزش جایگزینی شرکت‌ها بالاست، اما چون شرکت‌ها توانایی سودسازی بالا ندارند بیش از این نمی‌ارزند. ▫️▫️اما اینکه ارزش بازار شرکت از ارزش جایگزینی کمتر باشد یک نشانگر از وضعیت وخیم اقتصاد در حالت کلی است: اینکه سرمایه‌گذاری جدید در صنایع این کشور توجیه اقتصادی ندارد! ▫️در یک اقتصاد سالم ارزش بازار عمده شرکت‌ها از ارزش جایگزینی بیشتر است. یعنی اگر اقتصاد ما سالم بود شاخص کل بورس باید بالای ۱۰ میلیون واحد می‌بود. ▫️طبیعی است که وقتی کشوری تحریم می‌شود یعنی شرکت‌های داخل آن کشور بازارهای صادراتیشان را از دست می‌دهند، یا برای بروز رسانی خطوط تولید باید هزینه بیشتری بدهند و در کل هزینه‌های مبادله آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. نتیجه اینکه ممکن است یک گزینه سرمایه‌گذاری که قبل از تحریم توجیه اقتصادی داشته است دیگر توجیه نداشته باشد. ▫️ اما درصد بالایی از مشکل شرکت‌ها در ایران ریشه در «خودتحریمی» دارد. مثلا تغییر ناگهانی سیاست‌ها، قیمت‌گذاری دستوری و ... . تصور کنید که مثلا طبق قانون بهبود محیط کسب و کار، افزایش نرخ خوراک باید چندماه زودتر اطلاع داده شود، اما کسانی که معلوم نیست از کدام سرویس جاسوسی خارجی دستور می‌گیرند تعمدا عکس آن رفتار می‌کنند و ذره‌ای دلسوزی نه برای صنایع، نه برای حرمت قانون، نه برای اعتماد مردم به حکومت، نه برای احساس امنیت سرمایه‌گذار و... به خرج نمی‌دهند. این راه به نابودی اقتصاد ختم می‌شود! والله چنین کسانی نباید بر امور مردم مسلط باشند. والله اینها بدتر از قوم مغول هستند. ▫️ نمونه دیگرش رفتاری است که امروز منجر به تعلیق شرکت پرسابقه و خوشنام داروسازی الحاوی شد. چقدر می‌خواهید به این کشور فوق ثروتمند ضربه بزنید؟! ▫️نمونه دیگرش، قیمت‌گذاری دستوری برق است که باعث شده شرکتهای نیروگاهی، ارزش بازاری معادل یک پنجم(یا حتی کمتر) از ارزش جایگزینی داشته باشند.(اینجا) ▫️نمونه دیگرش، قیمت‌گذاری دستوری محصولات فولادی و سیمانی و پتروشیمی است که سود سرمایه‌گذار را در حلقوم رانت داران و دلالان می‌ریزند. ▫️مردم ایران چه گناهی کرده‌اند که باید چنین حکمرانانی بر گرده ایشان سوار شوند؟! ✔️کانال اقتصاد رفتاری: @BehavioralEconomicsAndFinance