تحلیل Good Markets | مهدی راد درباره سهام قرن در تاریخ ۱۴۰۳/۱۰/۲۳

درباره عدم‌قطعیت عدم‌قطعیتی¹ که ما بارها از آن سخن گفته‌ایم عمدتا بدلیل عدم دانش کافی بشر بوجود آمده اما بد نیست به یک مسئله ریشه‌ای‌تر نیز توجه کنیم. همه ما میدانیم فیزیک یک علم ثابت‌شده و محکم است اما در فیزیک هم اصلی به نام اصل عدم‌قطعیت² وجود دارد. عدم‌قطعیت برای اولین بار بطور کاملا بنیادی توسط ورنر هایزنبرگ³، فیزیکدان آلمانی حین کنکاش در مکانیک کوانتومی⁴ مطرح شد. فرمی از این اصل را در تصویر مشاهده میکنید که نشان میدهد حاصل‌ضرب تغییرات انرژی در تغییرات زمان همیشه از یک مقدار ثابت (البته بسیار کوچک) بیشتر است و صفر نیست. از طرف دیگر، حتما اصل پایستگی انرژی را در دبیرستان یا حتی علوم دبستان به‌خاطر دارید. اصلی که گوش‌زد می‌کند انرژی نابود نمی‌شود و بوجود نمی‌آید بلکه از نوعی به نوع دیگر تبدیل می‌شود. اما در فیزیک مدرن که شروع آن در قرن 20م بود و با پیشرفت مکانیک کوانتومی و کشف اصل عدم‌قطعیت، طبق رابطه بالا، حتی پایستگی انرژی هم غیرقطعی است و این پایستگی میتواند در مدت زمانی محدود نقض شود مشروط به اینکه نامعادله بالا برقرار بماند! نکته آخر و عجیب، این هست که این عدم‌قطعیت در فیزیک به خاطر عدم دانش کافی ما نیست بلکه ذات طبیعت است و به عبارت عامیانه‌تر حتی خود طبیعت هم مقدار دقیق انرژی را نمی‌داند. طبیعت ذاتا غیرقطعی است؛ بشر چطور می‌تواند آن را با قطعیت پیش‌بینی کند؟ کاری که بشر می‌کند صرفا کاهش خطا است که هیچ‌وقت صفر شد. ¹ Uncertainty ² Uncertainty Principle ³ Werner Heisenberg ⁴ Quantum Mechanics @goodMarkets