تحلیل بنیادی چرک نویس های یک حسابرس درباره سهام سرچشمه در تاریخ ۱۴۰۳/۲/۴

به دلیل جذابیت‌‌‌های املاک و مستغلات از نظرگاه سرمایه‌گذاری، این دارایی‌‌‌ها از دهه ۷۰ با توجه به ویژگی‌‌‌های منحصربه‌‌‌فرد ملک به لحاظ ریسک و بازده به‌عنوان طبقه دارایی موردقبول سرمایه‌گذاران در دنیا قرار گرفته است. تقاضای مسکن شامل دو بخش تقاضای مصرفی و تقاضای سوداگرانه است. بروز رفتار نوسانی قیمت در بازار مسکن به دلیل تقاضای سوداگری موجب اخلال در تامین مسکن موردنیاز تقاضای مصرفی شده است. انگیزه سوداگرانه، موجب افزایش تقاضای مسکن شده و نوسان‌‌‌های قیمتی را تشدید و حباب‌‌‌های قیمتی در این بخش را حجیم‌‌‌تر می‌کند. به همین منظور، آثار اعمال مالیات بر عایدی سرمایه در بخش مسکن، به‌عنوان یکی از اجزای مالیات عایدی سرمایه باید به صورت دقیق مورد مطالعه قرار گیرد. از آنجا که ادبیات اقتصادی عایدی سرمایه در ایران از بخش مسکن آغاز شده، در زمینه تاثیرات وضع مالیات بر عایدی سرمایه در حوزه مسکن ملاحظات زیر مطرح است. - با توجه به ماهیت این مالیات که برای فعالیت‌‌‌های سوداگرانه هزینه می‌‌‌تراشد و به دنبال این است که نوسانات موجود در بازارهای موازی (مانند خودرو، مسکن، طلا و ارز و...) را تا جایی که امکان دارد کاهش دهد و از افزایش ناگهانی قیمت‌ها در آنها جلوگیری کند، بنابراین باید در تمام حوزه‌‌‌های سرمایه‌گذاری (تمام طبقات دارایی) اعمال شوند. نظام مالیاتی باید به‌گونه‌‌‌ای طراحی شود که در مورد زیان ناشی از یک‌نوع دارایی و سود حاصل در نوع دیگر، در وضع مالیات بر عایدی سرمایه تعیین‌تکلیف کند. در تجارب اجرایی در دنیا نیز مالیات بر عایدی سرمایه تمام بازارها را شامل می‌شود و صرفا معطوف به یک‌حوزه سرمایه‌گذاری خاص نیست. - عایدی سرمایه که در ایران از آن صحبت می‌شود، از تورم سرچشمه گرفته است. این در حالی است که در سایر کشورها دولت‌‌‌ها این مالیات را از رشد قیمت مسکن در نتیجه عبور طرح‌‌‌های توسعه شهری، اجرای پروژه‌‌‌های عمرانی توسط دولت و شهرداری‌‌‌ها یا امثال آن دریافت می‌کنند. با توجه به بالابودن نرخ تورم سالانه در کشور و اصابت آن به بخش مسکن، افزایش قیمت ناشی از افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در واقع حفظ ارزش واقعی دارایی بوده و جزو عایدی سرمایه محسوب نمی‌شود (تورم، هزینه‌‌‌ای است که به تمام جامعه تحمیل می‌شود و مالکان املاک از آن مبرا نیستند)؛ بنابراین ضروری است در طراحی این نوع مالیات تعدیلات تورمی در نظر گرفته شده و از افزایش ارزش ملک تورم‌زدایی شود. توجه داشته باشیم که مالیات بر عایدی سرمایه ممکن است خاصیت ضدتورمی داشته باشد؛ اما ابزاری برای کنترل تورم نیست.